«کوایدان» داستان ارواح است. چون معنای اسمش را نمی دانیم یا موسیقی و ترانه های سنتی ژاپنی پرش کرده اند و نام کارگردانش ماساکی کوبایاشی است و این فیلم را بعد از آن همه فیلم سیاه و سفید رنگی ساخته است، مضمون عوض نمی شود. فیلم مجموعه ای از داستانهای عامیانه درباره ارواح است و در ژانر ترسناک هم قرار می گیرد. خب حالا که این طور است چه کنیم؟ به فیلم احترام نگذاریم؟ برای فهمیدنش وقت و انرژی صرف نکنیم؟ جلوی دوست و آشنا دیدنش را به روی خودمان نیاوریم؟ یا آن یکی راه باحال تر را انتخاب کنیم و مشتی اصطلاح آشنای توی کتاب ها و کلاس های آموزشی و قهوه خوری ها و طبیعت گردی های فرهنگی(!) را بار دیگر بر زبان بیاوریم و لایک فرهنگی جمع کنیم و ...؟ ...
یک راه سومی هم هست: به این چند فیلم کوتاه فکر کنیم؛به رنگ های به کار رفته؛ به دکور ساخته شده؛ به فرهنگ ژاپن؛ به ارواحی که توی آب زندگی می کنند و ما با هر بار پر کردن لیوان آبمان، امروز حتی با باز کردن شیر آب می توانیم به دنیای خشکمان بازشان گردانیم؛ به نیازشان برای شنیدن و باز شنیدن قصه خودشان،سرانجام هراس آور و تراژیکشان؛ به آن چه همین جا می خواستند و جز همین جا به دست آوردنی نیست؛ به نیازشان به فراموش شدن.
Kwaidan(Masaki Kobayashi)-1964
نیازشان به فراموش شدن یا نشدن؟
شدن
چیزی که خیلی برام تو چشم بود در همه صحنه ها یه خلوتی خاصی همراه نظم وجود داره انگار که در صحنه ها به همه اجزاش فکر شده...
بین کوروساوا و کوبایاشی من فکر میکنم کوبایاشی دغدغه فرهنگی بیشتری داره در کنار مفاهیمی که انتقال میده از فیلم هاش مشخص تره و تو باید بهتر بدونی مطمنم نیستم ولی فکر میکنم به خاطر همین مسله مخاطبان کوروساوا بیشتر باید باشه اما به نظرم کوبایاشی بیشتر آدم رو درگیر میکنه از چندین جنبه...
بعد دیدن هر چهارتا قسمت و نوشته تو یاد این مسله افتادم که رازها و مرثیه های نشنیدمون جهانی رو طلسم میکنیم و بزرگترین وسوسه اش بازگو شدنه و بعد از بازگو شدن نیاز به فراموشی داره حتی با ازبین رفتن شنونده
انسان واقعا جمع اضداده و ارواح و مکانیزمشون در همه فرهنگها بیشتر از هر چیزی بازگو کننده وجود انسانه
نمیدونم منظورت از دغدغه فرهنگی دقیقا چیه؟ ! راستش من تا حالا فکر می کردم کوروساوا خیلی دغدغه فرهنگی داره. این رو حتی تو طراحی لباس شخصیتهاش هم میشه دید به نظرم. + فکر می کنم این ویژگی فکر کردن به جزئی ترین جزئیات رو هردوشون (کوروساوا و کوبایاشی) به شدت دارن.ولی تو اون دغدغه های به قول تو فرهنگی به نظرم کوبایاشی معترض تره.
داستانای کوروساوا یه کم عامه پسندتر و آشناتره گمونم.
چه حرف جالبی زدی! چرا یه کار نمی کنی؟ کرکره وبلاگت رو بالا بکش یه ذره مفصل تر درباره این ماجرا (برداشتت) حرف بزن منم بیام زیرش گپ و گفت. درباره باقی فیلمایی هم که میبینی خب مینویسی بعد من هم میام اونجا میگپم هم زاویه خودم رو اینجا مینویسم چیزای بیشتری دستمونو میگیره گمونم
اولش خجالت کشیدم بپرسم چرا شدن؟ خب وقتی ندیدم این دست فیلم ها رو و کلا اکثر فیلم هایی که ازشون می نویسی رو، طبیعی هست که نفهمم چرا؟... حالا اگر دوست داشتی چرایش را بگو.
خجالت آخه چرا؟
تو یکی از این ۴ اپیزود به اسم «زن برفی»، ما یه روح آدم کش میبینیم که عاشق یکی از قربانیهاش میشه و نمی کشدش فقط شرط میکنه به هیچکس درباره ملاقاتشون چیزی نگه. به جاش چند وقت بعد مثل یه انسان میاد دور و ور طرف میپلکه و اونم عاشقش میشه و خوبی و خوشی و اینا...تا یه روز بعد کلی سال آقای همسر یهو یاد اون روز میکنه و ماجرا رو برای همین خانم سابقا روح تعریف میکنه. اینجوری امکان تغییر ماهیت و حیات دوباره رو ازش می گیره و اون دوباره به یه خاطره بد، به همون روح آدمکش تبدیل میشه. فراموش نکردن باعث جمود میشه و مانع تحول، زندگی و بگیم خوشبختیه.
البته اپیزودهایی هم هست که از فراموش نکردن میگه
منطورم از دغدغه فرهنگی (عبارت بدی رو بکار بردم) اینه که برای درک کوروساوا بگذریم از ظاهر فیلم ها ... غیر ژاپنی ها به مشکلی بر نخورن و اینکه نیاز به یک سری اطلاعات عمیق تری نسبت به مسایل فرهنگی خاص ژاپن ندارن...
تو فیلم هاراکیری و این فیلم اما کوبایاشی ما رو بیشتر با فرهنگ ژاپن درگیر میکنه و فکر میکنم هر کی اطلاعات انچنانی نداشته باشه در مورد این کشور با کوبایاشی بیشتر به گوگل متوسل میشه تا فیلم های کوروساوا
درست میگی اما واقعیت اینه که رفتار گذشته یه پدیده رفتار اینده اش رو خیلی وقتا مشخص میکنه و وبلاگ اینده هم به سرنوشت قبلی ها دچار میشه...
تا ببینیم حق تعالی چی میخواد ما فقط وسیله ای هستیم در برابر اراده ایشون!باشد که اینگونه شود!
اوهوم.فیلمای کوبایاشی ژاپنی ترن و بی باج دهی به مخاطب بین المللی ساخته شده ن و برای من همین او رو از کوروساوا دوست داشتنی تر میکنع.
ما به گذشته و آینده ش چیکار داریم؟ حالش رو نیاز داریم. روی یه سرویس دیگه و با یه اسم دیگه و به یه هدف دیگه هم که باز بشه دیگه هیچگذشته ای نداره..